Vista RAM’imin hepsini yiyor!

Ne gariptir “tüketmeyi” veya “harcamayı” , “yemek” diye çevirmişiz sokak dilimize…
Deneğimiz Barış’la tanışın. Barış yeni bir Vista kullanıcısı. Uzun zamandır Windows XP kullanmış Barış, arada bir Linux kurmuş kaldırmış, yani kısaca Windows’unda RAM’ini kontrol etmek için CTRL + ALT + DEL tuşlarının ne işe yaradığını bilen biri. Barış, Vista’sında XP’sine göre muazzam bir performans düşüklüğü yaşamıyor ama bilgisayarını açtıktan ve hiçbir program başlatmadan önce Görev Yöneticisi’nde gördüğü manzara onu hayretler içinde bırakıyor. Kara kara düşünüyor: “Vista şimdiden benim belleğimde %10 RAM bırakmış, bi oyun açmaya kalksam hiç çalıştıramam” diyor. Sağa sola forumlara koşuşturuyor Barış, girebildiği her forumda Vista sorularına “Aman aman, acayip RAM yiyor” diyerek yanıt veriyor. Psikolojik olarak gördüğü manzara onu karamsarlığa itiyor ve performans sorunlarının olduğunu canlandırıyor kafasında. Çünkü aynı bilgisayar, XP kuruluyken Görev Yöneticisinde sadece 350 mb RAM kullanılıyor gösteriyorken, sadece CHIP Online’ın ana sayfasını açtığında Vista’sında 850 mb RAM kullanıyor gösteriyor.
 
Ama Barış’ın ve Barış gibi bir çok Vista kullanıcısının bilmediği bir gerçek var Microsoft’un ancak Vista’da akıl edebildiği bir gerçek: “Kullanılmayan zeka, ziyan edilmiş zekadır” , daha iyi anlatmak gerekirse:
“Kullanılmayan RAM, ziyan edilmiş RAM’dir”
Peki nedir bu gerçek?
Tabii ki Windows Vista’nın XP’ye göre bir çok albenisinin XP’ye göre biraz daha kaynak tüketimi olduğu bir gerçek, örneğin Aero arabirimi Windows XP’ninkine göre biraz daha fazla kaynak tüketse de, XP + Windows Blinds kurulmuş bir sisteme göre çok daha az bellek tüketiyor. Peki nerden geliyor böylesine inanılmaz bir RAM tüketimi(!)
İşte gerçeği açıklıyorum: Windows Vista, belleği sürekli bilerek DOLU tutuyor. Neler dolduruyor? En çok açtığınız programlar örneğin internet tarayıcınız (ne olursa olsun) , Messengerınız, Posta okuyucunuz, medya oynatıcınız veya artık bilgisayarınızda en sık ne kullanıyorsanız onların en sık kullandıkları kütüphanelerini ve yeri kalırsa kendileri.
Daha önce bir çok yerde ve CHIP Online’da da bahsettiğimiz ReadyBoost özelliği aslında sadece bunun bir yan ürünü. Yani Vista, RAM’inizi de ReadyBoost’un USB belleğinize yaptığı gibi bir “SuperFetch” için kullanıyor. Yani Firefox’unu açtığınız zaman Firefox’un kütüphaneleri diskinizden değil, RAM’inizden okunuyor. Böylelikle uygulama çalıştırma zamanları, XP gibi sabit diskinizden okumadığı için XP’ye göre saniyelerce daha hızlı oluyor ve program çalışırken dahi, gerekli kütüphanlerini RAM’den sağlıyor.
Peki Gigabytelarca RAM isteyen bir uygulama açılmaya çalışınca ne oluyor? Örneğin yeni çıkan bir oyun veya programcılık açısından sistem kaynağı optimizasyonu sıfır olan Adobe Photoshop. Açılan uygulamaya yeterli belleği sağlayabilmek için kullanım sıklığınızla orantılı kısımları RAM’inizden harddiskinize (veya ReadyBoost kullanıyorsanız, SuperFetch dosyasına) yavaşça aktarıp, açılmak istenen uygulamayı RAM’e doldurmaya başlıyor. Uygulamanın istediği RAM miktarı düşünce, yine düşük öncelikli bir işlem olarak RAM’deki dengelemeyi sağlamak için yedeklediği ön belleği RAM’inize yüklüyor. Kısaca RAM’inizde sürekli olarak bir balans ayarı mevcut ve harddiskinizi mümkün olan en az şekilde kullanma telaşı yaşanıyor.
“Ne yani aslında RAM’im var mı full görünse bile?”
Aynen öyle. RAM’inizin bir yere gittiği yok veya bir uygulamayı çalıştırmak istediğinizde “YETMEME” tehlikesi. Sadece PC sistemlerin belki de en hızlı parçasını kullanmamak aptallıkmış diyerek performansını arttırmak için bu hızı ziyan etmiyor. Bilmeyenler için söyleyeyim. Standart bir masaüstü ev bilgisayarındaki parça erişim hızları : RAM > USB 2.0 > Sabit Disk şeklinde sıralanabilir.
“Ben yine de sinir oldum, performans arttırmak istemiyorum, sadece RAM’im boş gözüksün, inat değil mi?” diyen varsa, Kayıt defterinden HKEY_LOCAL_MACHINE \ SYSTEM \ CurrentControlSet \ Control \ Session Manager \ Memory Management \ PrefetchParameters içindeki Enable SuperFetch anahtarındaki değeri 0 yapabilirler. Kayıt defterinizi eğer bilmiyorsanız, karıştırmanızı önermiyorum.
Microsoft bu sistemin mucidi değil elbet, ilk kullanan da değil. Bazı Linux sürümleri bu sistemi yıllardır kullanıyor ve performanslarını buna borçlular. Ama bu zamana kadar Windows’larda böyle bir optimizasyonun yapılmaması asıl ilginç olan ve beni de meraka düşüren. Kısacası Windows Vista önceki Windows’lara göre Belleği çok daha agresif bir şekilde kullanıyor, keşke kullansaydı da bu zamana kadar.