ÜNSÜZ BENZEŞMESİ (ÜNSÜZ SERTLEŞMESİ)
P, ç, t, k, f, h, s,ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile
başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre;
c-ç, d-t, g-k olur.
Örnek: Kebap-cı…kebabçı, Yavaş-ca…yavaşça, Ayak-cak…ayakçak,
ayak-da…ayakta, yurt-dan…yurttan, ses-deş…sesteş, yap-dı…yaptı,
aç-dır…açtır, at-gı…atgı, seç-gin…seçkin, çalış-gan…çalışkan,
kıs-gaç…kıskaç…
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre
rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse,
ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur.
Örnek : Saat 3’de geldim. (Yanlış), Saat 3’te geldim (Doğru)
Özel Durumlar:
1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen,
Akciğer…
2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen..
3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş
harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz.
Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de
budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir.