II. Murat
Padişahlık sırası 6
Saltanat süresi 1421 – 1444
1446 – 3 Şubat 1451
Doğumu 1404, Amasya
Ölümü 3 Şubat 1451, Edirne
Annesi Emine Hatun
Babası I. Mehmet
Bakınız: Osmanlı Hanedanı soy ağacı
II. Murat (Osmanlı Türkçesi: مراد ثانى Murād-ı sānī) Koca Murad olarak da anılır; (d. 1404, Amasya – ö. 3 Şubat 1451, Edirne), 6. Osmanlı padişahı.
Babası Çelebi Mehmed, annesi Dulkadiroğulları Beyliği’nden Emine Hatun’dur. Fatih Sultan Mehmed’in babasıdır. Amasya’da doğan Sultan Murad; babasının Edirne’de 1421 yılında ölümüne kadar Amasya’da Sancakbeyliği yapmıştır. Babasının ölüm haberi üzerine henüz 19 yaşındayken tahta çıkmıştır[1][2][3].
Sultan İkinci Murad, soyunun Kayı boyuna mensubiyetini göstermek için, sikkelerine, Kayı boyuna ait iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuştur. Sonraki padişahların bastırdıkları sikkelerde görülmeyen Kayı damgası, Kanunî’ye kadar çeşitli eşya ve silâhlar üzerine konulmasına devam edilmiştir.
Konu başlıkları
1 Şehzadeliği
2 Saltanatı
2.1 İlk yılları
2.2 Venedik’le savaş ve Selanik’in fethi
2.3 Sırbistan’ın ilhakı
2.4 Hunyadi Yanoş’un Balkanlar’ı istilası
2.5 1444 buhranı, tahttan çekilmesi ve Varna Savaşı
2.6 Tahta dönüşü, Kosova Savaşı ve ölümü
3 Ailesi
3.1 Eşleri
3.2 Erkek çocukları
3.3 Kız çocukları
4 Ayrıca bakınız
5 Dip notlar
6 Kaynak
Şehzadeliği II.Murad; bazı kaynaklara göre 1402’de [4], bazılarına göre ise 1404’de [2] Amasya’da dünyaya geldi. 1415’de lalası Yörgüç Paşa ile Amasya’da vali olarak görevlendirildi. Börklüce Mustafa’nın İzmir ve Saruhan tarafında çıkardığı ayaklanmaların bastırılmasında görev aldı. Sonraki lalası Hamza Bey ile Çandaroğullarından Samsun’u aldı. Babası ölünce Bursa’da devletin ileri gelenleri ve yeniçerilerin desteğiyle 25 Haziran 1421’de tahta çıktı.
İlk yılları Murat’ın babası Mehmet’in ölümünü üç yıl süren bir bunalım izledi. Doğu Roma İmparatoru Manuel Limni’de gözaltında tutulan Murat’ın amcası Düzmece Mustafa’nın Gelibolu’yu Doğu Roma’ya bırakmayı kabul etmesi üzerine kendisini serbest bırakarak Rumeli’ye geçmesine yardım etti. Mustafa Rumeli beylerinin de desteğini alarak Edirne’de hükümdarlığını ilan etti. Öte yandan yeniçeriler ve ulema ise Bursa’da tahta çıkmış olan Murat’ı sultan olarak tanıdılar. Murat 1422’in Ocak ayında ucbeylerinin başında üzerine yürüyen amcasını yenilgiye uğrattı ve Mustafa Edirne’de idam edildi. Bu olayın ardından II. Murat aynı yıl Konstantinopolis’i kuşattı. 2 Haziran günü başlayan kuşatma 6 Eylül’e kadar sürdü. Kuşatma sürerken II. Murat’ın kardeşi Küçük Mustafa Karaman ve Germiyan beyleri ile birlikte Ağustos ayında Bursa’yı kuşattı. Bunun üzerine Murat Konstantinopolis kuşatmasını kaldırdı. Mustafa önce İstanbul’a oradan da İznik’e geçti. Murat 20 Şubat 1423’te kardeşini yenilgiye uğrattı ve idam ettirdi.
II. Murat İznik’i aldıktan sonra Candaroğulları üzerine yürüyerek topraklarının büyük bölümünü Osmanlı’ya kattı. Karamanoğlu İbrahim Bey’in hükümdar olmasına yardımcı oldu. Eflak voyvodasının Osmanlı topraklarına yaptığı saldırıları püskürttü.
Venedik’le savaş ve Selanik’in fethi Konstantinopolis kuşatması sırasında Venedikliler Selanik ve Mora’yı kendi denetimleri altına almak için Doğu Roma ile görüşmeler başlatmışlar ve 1423’te o sırada Osmanlı ablukası altında olan Selanik’e sahip olmuşlardı. Bunun üzerine Konstantinopolis’in de Venediklilere bırakılabileceği endişesiyle Murat 1424 yılında Cenevizliler aracılığıyla Doğu Roma ile bir antlaşma yaptı. Bu antlaşmaya göre imparator her yıl vergi olarak 30.000 duka altın vermeyi ve Ankara Savaşı’nın ardından Doğu Roma’nın eline geçmiş olan Ege ve Karadeniz kıyılarındaki toprakları Osmanlılar’a iade etmeyi kabul etti.
Ertesi yıl Anadolu’da birlik sağlama çalışmalarına girişti. Önce Menteşe ve Aydınoğlu beyliklerini topraklarına kattı. 1429’da erkek çocuğu olmayan Germiyanoğlu II.Yakup Bey’in ölümünün ardından vasiyeti üzerine Germiyanoğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı. Murat Anadolu’da barışı sağladıktan sonra tüm gücünü Venediklilere yöneltti ve 1430’da Selanik’i, ardından da Yanya’yı ele geçirdi.
Sırbistan’ın ilhakı Osmanlı iç savaşı sırasında Balkanlarda Macar etkisi artmış ve 1427 yılında Sırp Despotu Stefan Lazareviç’in ölümü üzerine Macaristan ile Osmanlılar arasında Sırbistan tahtı üzerinde çekişme çıkmıştı. 1428’de Macarlarla Osmanlılar arasında yapılan anlaşma sonucunda Yorgo Brankoviç Sırp despotu olarak tanınmıştı.
1431’de antlaşmanın süresi dolunca Macar Kralı Sigismund Bosna, Sırbistan ve Bulgaristan üzerindeki Macar etkisinin tanınmasını istedi. Macarların artan etkisi karşısında Murat 1434’ten itibaren Balkanlar’da daha saldırgan bir tutum izlemeye başladı. 1437’de Sigismund’un ölmesinin ardından 1438’de Murat Tuna’yı geçerek Erdel’in merkezi Sibiu’ya ilerledi. Ertesi yıl da Semendire’yi fethederek Sırp Despotluğu’nu işgal etti ve burasını Osmanlı eyaleti ilan etti. Aynı yıl Bosna kralı da haraca bağlandı.
Hunyadi Yanoş’un Balkanlar’ı istilası Murat 1440’ta Stefan Lazaroviç’in ölümünden beri Macar işgali altında olan Belgrad’ı altı ay süreyle kuşattı ancak başarısız oldu. Bu dönemde yeni Macar Kralı Ladislas iki komutanını, Hunyadi Yanoş ve Nicholas Ujlaki’yi Osmanlı tehdidi altındaki sınırları korumakla görevlendirdi. Bunlardan Hunyadi Yanoş Belgrad’daki karargahından Osmanlı topraklarına karşı taaruzlar yapmaya başladı.[5] 1441’de Erdel’i işgal eden ve Sibiu’yu kuşatan Mezid beyi öldürüp ordusunu bozguna uğrattı. Ertesi yılın Eylül ayında Mezid beyin intikamını almak isteyen Şahabeddin Paşa da aynı akıbete uğradı. 1443’ün sonbaharında Hunyadi Yanoş Macar Kralı Ladislas ve Sırp Despotu Yorgo Brankoviç ile birlikte karşı taaruza geçti. Tuna’yı geçerek Niş ve Sofya’yı ele geçirerek Balkan geçitlerine dayandı.
Aynı dönemde Macarlarla anlaşan Karamanoğlu İbrahim Bey de 1443 ilkbaharında Anadolu’da Akşehir ve Beyşehir üzerine saldırıya geçti ancak Murat, oğlu Ali Çelebi ile birlikte İbrahim beyi durdurdu. Hunyadi Yanoş önderliğindeki ordunun Osmanlı topraklarını istila etmekte olduğunu Karaman seferi dönüşünde öğrenen Murat haçlı ordusunu 25 Aralık 1443’te İzladi’de güçlükle durdurabildi.
1444 buhranı, tahttan çekilmesi ve Varna Savaşı Hunyadi Yanoş önderliğindeki ordunun İzladi’de durdurulmasının ardından Murat Macarlar ile barış görüşmeleri için girişimlerde bulundu. 1444’ün Haziran ayında taraflar arasında tarihte Edirne-Segedin olarak bilinen bir anlaşmaya varıldı. Anlaşmaya göre Sırp Despotluğu 1427’deki sınırlarıyla Brankoviç’e iade edilecek, Macarlar Bulgaristan üzerindeki iddialarından vazgeçecekler, Osmanlılar ve Macarlar Tuna’yı geçmemeyi taahüt edecekti.
Bu antlaşmanın ardından Murat, oğlu Mehmet’i Edirne’ye getirtti ve onu başkentte “kaymakam” olarak bıraktıktan sonra Karamanlılar ile ilgilenmek üzere Anadolu’ya geçti. Ağustos ayında Yanişehir antlaşması ile Akşehir ve Beyşehir’i Karamanlılara bıraktı. Bu şekilde hem batıda hem doğuda barışı sağladığını düşünüyordu. Murat bu antlaşmanın ardından oğlundan yana tahttan çekildi. Bu hareketinin arkasındaki başlıca sebep Konstantinopolis’te Doğu Roma’nın himayesinde olan ve Osmanlı tahtında hak iddia eden Orhan Çelebi’ye karşı oğlunun tahta yerleşmesini sağlamaktı.
Ağustos ayında Macar Kralı Ladislas Osmanlılar’la yaptığı antlaşmayı geçersiz sayarak yeni bir haçlı seferine çıkacağını duyurdu. Aralarında Arnavutluk’ta babasının mirasında hak iddia eden İskender Bey’in de bulunduğu Rumeli’deki eski yerel hanedanlar Osmanlılar’a karşı silahlandı. Bu haber Edirne’deki halkın bir bölümünün Anadolu’ya kaçmasına neden oldu. Aynı dönemde Orhan Çelebi de Dobruca’ya giderek bir isyan girişiminde bulundu ancak bu girişim Şahabeddin Paşa tarafından önlendi. Macar ordusunun Tuna’yı aştığı haberi üzerine Murat Edirne’ye geri çağrıldı. Murat 10 Kasım 1444’te Varna Muharebesinde Macar ordusunu yenilgiye uğrattı. Kral Ladislas savaş meydanında öldü. Savaşın ardından Murat Edirne’de bir süre kaldıktan sonra oğlunun konumunu Konstantinopolis’teki müddeiye karşı korumak için Manisa’ya çekildi.
Tahta dönüşü, Kosova Savaşı ve ölümü Murat’ın Manisa’ya çekildiği dönemde başkent Edirne’de barış yanlısı Sadrazam Çandarlı Halil Paşa ile dış siyasette saha saldırgan tutum içinde olan Şahabeddin ve Zağanos paşalar arasında çekişme sürmekteydi. Sadrazam Halil Paşa bu dönemde Murat’a hâlen gerçek padişah muamelesi yapıyordu. Öte yandan Şahabeddin ve Zağanos paşalar ise genç padişah Mehmet’i Doğu Roma’ya karşı saldırmaya teşvik ediyorlardı. 1446 yılında muhtemelen Çandarlı Halil Paşa’nın düzenlediği bir yeniçeri isyanı durumu iyice zora soktu. Ayaklanan yeniçeriler Konstantinopolis’teki müddei Orhan Çelebi’nin yanına gitme tehdidinde bulununca Sadrazam Halil Paşa Murat’ı Edirne’ye geri çağırdı ve Mayıs ayında tahta çıkardı.
Murat ikinci saltanatında 1444 buhranında isyan eden Balkanlar’daki yerel hanedanları boyun eğdirmekle uğraştı. Bunların arasında özellikle Arnavutluk’ta İskender Bey ile meşgul olmuştur. 1446 yılında Mora despotuna karşı sefere çıktı. 1448’de İskender Bey’e karşı birinci seferini yaptı. Aynı yıl Ekim ayında Kosova Savaşı’nda Hunyadi’nin ordusunu bir kere daha yenilgiye uğrattı. 1449’da Eflak seferini, ertesi yıl da İskender Bey’e karşı ikinci seferini düzenledi. 1451’de dinlenmek üzere çekildiği Tunca’daki bir adada rahatsızlandı ve 3 Şubat günü öldü. Bursa’da Muradiye Camii’ndeki türbesine gömüldü. Öldüğünde Osmanlı Devleti 1402 yılında aldığı darbeden tamamıyla kurtulmuştu.
Ailesi
Eşleri Alime Hatun, Dulkadiroğlu Beyliği’nden
Yeni Hatun, Amasya’dan Mahmud Bey’in kızı
Hüma Hatun, Fatih Sultan Mehmed ‘in annesi
Tacünnisa Hatice Halime Hatun, Çandaroğulları Beyi İsfendiyar Bey’in kızı
Mara Hatun (Mara Branković), Sırp asıllı
Erkek çocukları Ahmed
Alaaddin
Fatih Sultan Mehmed
Orhan
Hasan
Ahmed
Kız çocukları Şehzade Hatun
Fatma Hatun
Varna Savaşı
II. Kosova Savaşı
Edirne-Segedin Antlaşması
Kaynak: odevkonusu.blogcu.com
Teknoloji
Öğrencilere Özel Tarih Konu Anlatımı Osmanlı Padişahı 2. Murat Dönemi Venedik'le savaş ve Selanik'in...
