SOLUNUM

SOLUNUM
Akciğerlerde, hava keselerindeki hava bulunan O2 kana, kandaki C02 hava keselerine geçer.
Dokularda, kanda fazla olan 0 dolu sıvısı aracılığı ile hücrelere, CO2 ise hücrelerden kana geçer.
Canlýlarda, solunum organlarıyla alınan 02, kan tarafından (karasal böcekler hariç) dokulara taşınır.
02 ve COz, kan sıvısında erimiş halde veya alyuvarlarda taþýnýr. Hayvanlarýn kanında O2 ve CO2 taşıyıcı, solunum pigmentler denilen boya maddeleri vardır. Solunum pigmentleri ortak özellikleri 02 ile tersinir reaksiyon girebilmeleridir.
Omurgalýlarda, alyuvarlarda bulunan bu pigmentler, omurgasız hayvanlarda genellikle plazmada bulunur. Organizasyon arttıkça 02 ihtiyacı artmış, buna bağlı olarak kanın, 02 taşıma kapasitesi de artmıştır.
SOLUNUM PIGMENTLERI
Solunum pigmentleri çoğunlukla demir taşıyan organik moleküllerdir. Hemosiyaninde bakır bulunur.
Hemoglobin alyuvarlarda toplanması kanan oksijen taşıma kapasitesini artırmıştır.
Oksijen Taşınması
Akciğerlerden difüzyonla kana geçen O2, alyuvarlarda bulunan hemoglobin ile birleşir.
Hemoglobin + 02 Oksihemoglobin (Açık kırmızı)
Oksihemoglobin halinde alyuvarlarla dokulara taþýnýr. Dokularda O konsantrasyonu aý olduundan, oksihemoglobin O2 ve hemoglobine ayrışır.
Oksihemoglobin O2+ Hemoglobin
Serbest kalan 02 difüzyonla doku sıvısına, oradan da hücrelere geçer.
C02 ‘nin Taşınması:
Karbondioksitin çoğu, bikarbonat iyonları (HCO3 ) halinde plazmada taşınır. Bir miktar CO2, kan plazmasında çözünmüş halde taşınır. Ayrıca hemoglobinle birleşmiş halde (karbomino hemoglobin) de bir miktar CO2 taşınır.
Solunum sonunda oluşan CO2, difüzyonla doku sıvısı aracılığı ile kana geçer. Kana geçen CO2 alyuvarlara girer. Alyuvarlarda:
Karbonik anhidraz
CO2 + H2O — H2CO3 H + HCO3
Karbonik Asit Bikarbonat
Bikarbonat iyonları alyuvarlardan kan plazmasına geçer. Kan plazmasında akciğerlere kadar taşınır. Hidrojen iyonlarını hemoglobin bağlar. Bu şekilde akciğerlere kadar taşınırlar. Akciğerlerde HCO3 tekrar alyuvarlara girer. Hemoglobin Hidrojen iyonlarını bırakıp O2 ile birleşirken, H ile HCO3 birleşir.
HCO3 + H H2COO3 H20 + CO2 Serbest kalan CO2 alyuvarları ve kanı terkedip akciğer alveollerine geçer. (Difüzyonla) Akciğerlerden de soluk vermeyle dışarı atılır. Solunum sistemi ile dolaşım sisteminin çalışma hızı birbirine bağlıdır. Biri hızlanınca diğerinin çalışması da hızlanır.
Sofunum sistemi homeostazinin sağlanmasında görev alan sistemlerden biridir.
Kaynak: Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir.