Mustafa Kemal bir ülkesinin yalnız iktisadi ve siyasi olarak kalkınmasının yeterli olmaycağını bir ulusun kültürel ve sanat alanında da gelişimin sağlanmasının vazgeçilmez bir şart olduğunu biliyordu.Keza kültür ve sanat alanında Atatürkün getirdiği yenilikleri görmek mümkün.Bir çok alanda Avrupaya tahsil yapması için insan gönderen Atatürk memlekeketin çok daha önemli gibi görünen meseleri varken Avrupaya sanat alanında yetişmesi tahsil görmesi için Cemal Reşit Rey,Adnan Saygun,Ulvi Cemal Erkin gibi bestecileri,İsmail Namık,İbrahim Çallı gibi ressamları göndermesi onun sanata verdiği değerin küçük bir örneğidir.
Cumhuriyetin kurulup yeni bir devletin doğduğu kuruluş döneminde Atatürk milli bir sanat anlayışının önemini iyi kavramıştı.Sanat vurgusunu sık sık yapan Atatürk bir sözünde şöyle buyturmuşlardır:
Güzel sanatlarda muvaffak olmak, bütün inkılaplarda başarıya ulaşmak demektir. Güzel sanatlarda muvaffak olamayan milletler ne yazık ki, medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla yer almaktan ilelebet mahrum kalacaklardır.
Atatürk sanat alanındaki atılımlarda öncelikli olarak mimariyi ele almıştır. Türkiye’nin modern bir mimarisinin olması için Almanya’dan şehir planlamacıları ve mimarlar getirtmiştir. Bu uzmanların yönlendirmeleri sonucu mimari alanda yeni bir yol çizilmesini sağlamıştır. Genel Kurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı binaları bu dönemin ilk ürünleridir.
Atatürk, Türk Milleti’nin sahip olduğu en görkemli yapının milli birlik ve beraberliğin merkezi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin olması gerektiğini belirtmiş ve TBMM binasının çağdaş ve estetik olması için gerekli tüm adımları atmıştır. Bu bina için yurtdışından özel mermerler dahi getirtilmiştir. Türk mimarlarına maddi ve manevi büyük destek veren Atatürk, bu yolla milli mimarlık akımının ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Heykel ve mimaride de benzer yenilikleri görmek mümkün.Örneğin bütün yurtta heykel ve anıtların dililmesi Atatürkün getirdiği bir yeniliktir.1937 yılında Resim ve Heykel Müzesi’ni açarak, Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemin sanatsal ürünlerini aynı çatı altında biraraya getirmiştir.
Türk müziği, Mustafa Kemal Atatürk’ün önem verdiği bir diğer konu olmuştur. İlk Türk operasının hazırlanması için ünlü müzisyen Adnan Saygun’u görevlendiren Atatürk, Cemal Reşit Rey’e de ilk konservatuarı kurdurmuştur. Türk müziğinin, akademik alt yapısının da güçlü olması gerektiğine inanmış ve eğitim amacıyla genç Türk müzisyenlerini yurt dışına göndermiştir. Bu müzisyenler, geri dönüşlerinde Türkiye’ye dağılarak Türk müziğinin ve dolayısıyla Türk sanatının kalkınmasını sağlamışlardır.
Atatürk bir konuşmasında şöyle demiştir:
“Milletimizin güzel sanatlar sevgisini her türlü vasıta ve tedbirlerle besleyerek inkişaf ettirmek milli ülkümüzdür.”
Atatürk Osmanlı’dan kalma Sanayi-i Nefise’yi imar ettirerek Güzel Sanatlar haline getirmiştir. Ayrıca burada yetişen birçok sanatçıyı kendilerini geliştirmeleri için Avrupa’nın sanat merkezlerine göndermiştir. Resim, heykel ve mimarlık bölümlerinden çok sayıda öğrenci Almanya, Avusturya ve Fransa’ya gönderilmiştir.
Ata’nın sanatçıya verdiği büyük değeri gösteren bir hatıra da şöyledir: Daha devlet tiyatrosu kurulmamışken, İstanbul’daki şehir tiyatrosu sanatçıları Ankara’ya gelerek o zamanki Türk ocağında temsiller verir. Atatürk de bu temsillerin birinde bulunur ve sanatçıları Çankaya’ya davet ederek ağırlar. Hepsine ayrı ayrı iltifat eder. Ayrılma vakti gelince, Reşit Galip sanatçılara, Atatürk’ün elini öperek veda etmelerini söylediğinde, Ata’nın cevabı şu olur:
Hayır, sanatkar el öpmez, sanatkarın eli öpülür.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
