ARABA SEVDASI

ARABA SEVDASI
Romanın Yazarı:Recaizâde Mahmut EKREM
Romanın Basım Yeri ve Yılı:İstanbul 1967
Başlıca Kahramanlar:
1)Bihruz Bey:Yirmiüç yirmidört yaşında.Giyinişi,konuşma tarzı ve davranışlarıyla tam bir züppe.Avrupa hayranı…
2)Bihruz’un annesi:Saf,temiz ve cahil bir kadın.
3)Periveş:Sarışın,güzel ve kibar görünüşlü bir sokak kadını.
4)Keşfi Bey:Bihruz’un kalemden arkadaşı.Yalancılık ve dalkavukluğu alışkanlık haline getirmiş bir insan.
ÖZET
Bir paşanın hızlı büyütülmüş oğlu olan Bihruz Bey,babası Anadolu’da valiliklerde bulunduğu için iyi bir tahsil ve terbiye görmemiş,yirmidört yaşında bir gençtir.Özel hocalardan Fransızca dersi almış fakat onu da becerememiştir.Babası ölünce annesi ile birlikte kendisine yirmisekiz bin liralık bir miras kalmıştır.O zamana göre büyük bir servet olan bu parayı yemekle bitiremeyeceğini zanneder.Yazları Çamlıca’da,kışın ise Süleymaniye’de otururlar.Bihruz’un bütün merakı pek zarif faytonuyla gezinti yerlerinde dolaşıp kendini göstermek,herkesten daha şık giyinmeye çalışmak,Türkçe cümleler arsında Fransızca kelimeler kullanmak,berber,kunduracı,terzi ve garson gibi halk tabakasından insanlarla, özellikle Fransızca bilmeyenlerle Fransızca konuşmaktır.Böylece batılı olduğunu, batılılaştığını göstermek ister.Çalışmakta olduğu kaleme ise arada sırada uğrar.
Bir gün arabasıyla Çamlıca`da dolaşırken,güzel bir arabada çok güzel bir kadına rastlar.Bir anda ona aşık olur.Kıza çiçekler verir,ertesi hafta arabasına bir mektup atar.Fakat o günden sonra kadını bir daha göremez.Onu çok yüksek bir aileden veya Parisli,araba,konak ve uşak sahibi bir kadın zanneder.Bir yığın hayale kapılır.Halbuki bu,Periveş adlı kötü bir kadındır.
Bihruz Bey’in Kalem’den Keşfi Bey adında bir arkadaşı vardır.Yalancılığı ile ünlü olan Keşfi Bey,kızdan haber alamadığı için çok üzülen Bihruz’a Periveş’in öldüğünü söyler.Delikanlı büyük bir acıya düşer,yemeden içmeden kesilir.Evini ve annesini ihmal etmeye başlar.Sevgilisinin mezarının nerede olduğunu bile bilmemektedir.Bu arada artık serveti de tükenmeye başlar.
Bir ramazan akşamı Şehzadebaşı’nda dolaşırken,Periveş’e çok benzeyen bir kıza tesadüf eder.Onu sevgilisinin kızkardeşi sanarak yanına gider,Periveş’in mezarını sorar.Kızın alaylı kahkahaları arasında karşısındakinin Periveş olduğunu öğrenir.Fakat Periveş öyle sandığı gibi yüksek bir aileden değil,aksine bir sokak kadınıdır.Başından beri Periveş kadar ilgisini çekmiş olan faytonda onun değildir.Kiralanmıştır.Böylece ikinci bir hayal kırıklığına uğrar.Periveş’le yanındaki Çengi hanımın hakaretleri ve gülüşmeleri arasında oradan uzaklaşır.
DEĞERLENDİRME
Araba sevdası,İntibah romanından aşşağı yukarı on sene sonra yazılmasına rağmen büyük benzerlikler gösterir.Romanlardaki baş kahramanlar tahsil,terbiye ve mizaç yönünden tam terstirler.Fakat her iki romanında kuruluşu,olayların sosyal hayatla ilişkileri tam bir benzerlik gösterir.Ali Bey ve Bihruz aynı sosyal sınıfa mensupturlar.Ana,oğul,kötü kadın üçkeni kendini her iki romanda da gösterir.İki roman arasındaki fark ise yazarların farklı bakış açıları olmuştur.
Romanın ilk bakılışta olaylar Bihruz’un istediği gibi gelişmektedir fakat romanda büyük ölçüde Bihruz’u tenkit edilir.Yazar,Bihruz’u bir yönüyle saf ve cahil,diğer yanıyla çok bilmiş göstererek sağlam bir tezat içinde ele almıştır.
Romanda milli değerlere bağlılık açıkça söylenmemiş veya bir tip olarak bahsedilmemiştir.Ama şuursuz batı hayranlığı ve kozmapolitanlık bir ‘’karşı taraf’’olarak yerilmiştir.
Zaman fikri Recaizâde’de güçlüdür.Her hadisenin gününü,saatini büyük bir itina ile belirtir.
Romanın başından sonuna kadar,hadiseler monoton bir seviyede seyreder.
Romanın ele aldığı terbiye noksanlığı,batıcılık,çalışmadan ve bir meslek sahibi olmadan yaşamak gibi sosyal meseleler halen canlılığını korumaktadır.Romanın diğer bir güzel yanı ise tarih açısından değeridir.O günün eğlence,iş,aile hayatı hakkında bilgi vermesi,bazı değerleri ortaya koymaktadır.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenmiştir.