MUHASEBE UYGULAMALARI
İşletmeler işe yeni başladıklarında yapacakları İLK işlem Kuruluş envanteri çıkarmaktır. Birleşen işletmelerin her biri devir envanteri çıkarır. İşletmeler kapanmaları halinde tasfiye envanteri çıkarır.
İşletmelerde, dönem sonu işlemleri sırasında yapılan “değerleme”, muhasebe dışı envanter aşamasında yer alır.
Bir işletmenin ticari mevduat hesabına tahakkuk eden faizler üzerinden kesilen gelir vergisi ve fonlar “Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hesabının borç tarafında” izlenir.
Dönem sonunda hisse senetleri hesabının borç kalanı 400 milyon TL ve aynı tarihte hisse senetlerinin borsa değeri 360 milyon TL’dir. Bu bilgilere göre dönem sonunda “119 Menkul Kıymetler Değer Düşme Karşılığı Hesabının ” alacak tarafına kayıt yapılacaktır.
121 Alacak Senetleri Hesabı “Müşteriden olan senetsiz alacağa karşılık senet alınması” nedeniyle borçlandırılır.
VUK’a göre işletmenin senetli alacakları tasarruf(peşin), mukayyet(kayıtlı) değeri ile değerlenir.
İşletmenin sattığı A cinsi mala ilişkin bilgiler: Dönem başı miktar 100, tutar 200000 lira, Dönem içi alışları miktar 1400, tutar 2875000 lira, Dönem sonu mevcudu miktar 500, tutar 1025000 liradır. Bu bilgilere göre ve ortalama maliyet yöntemine göre A cinsi malın maliyeti 2050000 TLdir. Çünkü tutar toplamı 3075000, 1500’e bölünürse 2050000 bulunur.
Z işletmesi yurt içi satışlar: 300000TL, Satışların maliyeti 48000 TL, Satıştan iadeler 2000 TL.dir. Bu bilgilere göre brüt satış karı 250000 TL dir. Çünkü net satışlar=300000-2000=298000 TL dir. Brüt satış karı:298000-48000=250000TLdir.
İşletme 30 Eylül 1995 tarihinde 200 milyon TL’na bir makina satın almıştır. İşletme bu makina için azalan kalanlar yöntemini uygulayacaktır. Normal amortisman oranı %20 olduğuna göre 1995 yılı amortisman payı 20 milyon TL dir. Çünkü 20×2=40 200 milyonx %40=80 milyon (80/12)x3=20 milyon bulunur.
İşletme 5 milyar TL maliyetli idare binası için %4 amortisman payı ayırmıştır. Bu tutar “Genel Yönetim Giderler Hesabının ” borç tarafına kaydedilir.
İşletme müşterilerinden N’nin A bankasına yatırdığı 10 milyon TL’nin yanlışlıkla K bankasına yatırılmış gibi kaydedildiği belirlenmiştir. Düzeltme kaydı: Bankalar Hs.(A) 10 milyon borçlu, Bankalar Hs.(K) 10 milyon alacaklı
Satıcı, işletmenin borcuna karşılık 15 milyon TL faiz tahakkuk ettirmiş ve bu işleme ilişkin kayıt işletme tarafından unutulmuştur. Bu durumda yapılması gereken kayıt: Finansman Giderleri Hs. 15 milyon borçlu, Satıcılar Hs. 15 milyon alacaklı.
Kardan ayrılan yedekler: Özel fonlar, Olağanüstü yedekler, Statü yedekleri, Yasal yedekler.
590 Dönem Net Karı Hesabının alacak kalanı izleyen yıl “570 Geçmiş yıllar Karları Hesabının” alacağında izlenir.
Gelir Hesapları: 600 Yurtiçi Satışlar, 640 İştiraklerden Temettü Gelirleri, 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar, 670 Olağandışı Gelir ve Karlar
İşletme peşin olarak tahsil ettiği 200 milyon TL’lik kira gelirini “Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabı”na kaydetmiştir. Ancak yapılan incelemede bu gelirin 50 milyon TL’lik kısmının gelecek döneme ait olduğu belirlenmiştir. Bu işlemle ilgili olarak yapılacak kayıtta 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabının borç tarafına kaydedilir.
İşletmenin “Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı”nda kayıtlı olan 20 milyon TLlik yakıt giderinin döneme ait olduğu belirlenmiştir. Yapılacak yevmiye kaydında Genel Yönetim Giderleri Hs. 20 milyon borçlu, Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 20 milyon alacaklı olur.
7/B seçeneğinde kullanılan maliyet hesapları:790 İlk Madde ve Malzeme, 794 Çeşitli Giderler, 795 Vergi, Resim ve Harçlar, 793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
Bilançonun aktifinde yer alanlar: Alınan Çekler, Menkul Kıymetler, Stoklar, Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları
Dönem Karı veya Zararı 50 milyon borçlu, Dönem Karı Vergi ve Yasal Yükümlülük Karşı. Hs. 20 milyon alacaklı, Dönem Net Karı veya Zararı Hs. 30 milyon alacaklı ise İşletmenin vergi sonrası karı 30 milyon TL’dir. İşletmenin vergi öncesi karı 50 milyon TL’dir. İşletmenin döneme ait gelirleri döneme ait giderlerinden fazladır. 692 Dönem Net Karı veya Zararı Hesabı, 590 Dönem Net Karı Hesabına aktarılarak kapanacaktır.
Ticari Mallar Hs.nin borç kalanı 200000, Yurt içi satışlar hesabını alacak kalanı 150000 ve Dönem sonu stokların maliyeti 100000 lira olduğuna göre Satılan Ticari Mallar Hs. 100000 borçlu, Ticari mallar Hs. 100000 alacaklıdır.
Alacak Senetleri Hesabının alacaklandırılmasının nedenleri: Senetsiz alacağın tahsil edilmesi, Senetsiz borç karşılığı senet ciro edilmesi, Senetlerin tahsilinin şüpheli hale gelmesi, Senetlerin iskonto ettirilmesi
İşletmenin dönem başı varlıkları 200 milyon, Dönem sonu varlıkları 150 milyon, Dönem başı borçları 120 milyon ve kar 20 milyon ise dönem sonu borçları 50 milyondur.
Boş arsa ve araziler amortismana tabi bir varlık değildir.
Çıkarılmış Tahviller Hs. borçlu, Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri hesabı alacaklı olması tahvilli borç taksit ödemelerinin kısa vadeli borçlara aktarılmasına aittir.
Öz kaynaklar =net Varlıklar – Borçlar
Öz kaynağı oluşturan unsurlar: Ödenmiş sermaye, Sermaye yedekleri, Kar yedekleri, Geçmiş yıllar karları, Dönem net karı.
Ödemesi dönem içinde yapılmış olan gelecek döneme ait 20 milyon liralık gelirin kaydedilmesi: 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs. 20 milyon Borçlu, 380 Gelecek Aylara ait Gelirler Hs. 20 milyon alacaklı olur.
Genel Yönetim Giderleri Hs. borçlu, Gider Tahakkukları Hs. alacaklı olması ödemesi gelecek dönem yapılacak giderin tahakkukuna aittir.
Normal şartlarda bir yıl içerisinde elden çıkarılması düşünülmeyen veya işletme faaliyetlerinde bir yıldan uzun süre kullanılan varlıklara Duran Varlıklar denir.
Tüzel kişiliği olmayan şirket xxx Şirkettir.
Kollektif şirketin kuruluş sözleşmesinde yazılı olarak bulunması gerekenler: Şirketin ticaret unvanı, Ortakların ad soyadları, Ortakların ikametgahları ve tabiyetleri, Şirketin faaliyet konusu
590 Dönem Net Karı borçlu, 331 Ortaklara borçlar Hs. alacaklı olması kar paylarını ortakların cari hesaplarına devredilmesine ait yevmiye kaydıdır.
Ortaklara düşen payların cari hesaplarına kaydı: 590 Dönem net karı hs. borçlu, 331 Ortaklara borçlar hs. alacaklı olur.
Anonim şirketin tedrici kuruluşu sırasında Akbank çıkarılan hisse senetlerinin satışına aracılık etmiş ve bununla ilgili olarak 200 milyon TL komisyon almıştır. İşletme bu komisyonu 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabının borcunda inceleyecektir.
Limited şirket sermaye artırımına gitmeye karar vermiş ve gerekli yasal işlemleri yerine getirmiştir. Yevmiye kaydı: 501 Ödenmemiş Sermaye Hs. borçlu, Sermaye Hs. alacaklı
A.Ş. in dönem karı 600 milyon, vergiden muaf gelirleri 50 milyon, kanunen kabul edilmeyen giderleri 100 milyon ise bu işletmenin kurumlar vergisi matrahı (mali kar) 650 milyondur. 600+100-50=650 milyon
Kooperatifin olumlu gelir-gider farkı 1 milyar liradır. Kooperatifin ortaklarıyla yaptığı işlem tutarı 6 milyar, ortak dışı işlemlerin tutarı 4 milyardır. Ortak A nın kooperatifle yaptığı işlem tutarının 500 milyon olduğu belirlenmiştir. Bu bilgilere göre Ortak A nın alacağı risturn tutarı 80 milyondur.
Genel idare binası olarak kullanılan bir bina için ayrılan amortisman payı endirekt kayıt yöntemine göre 770 Genel Yönetim Giderleri Hs. borçlu, 257 Birikmiş Amortismanlar Hs. alacaklı olur.
Gelir hesapları dönem sonunda Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dönem sonlarında kalan vermezler. Bilançoda yer almaz. İzleyen döneme aktarılmaz.
A ve ortağı Kollektif şirketinin sermayesi 200 milyon, A nın sermaye payı 150 milyon, B nin payı 50 milyon, şirketin döneme ait karı 50 milyondur. Kar dağıtımından önce sermaye paylarına %10 faiz hesaplanacak ve kalan kar ortaklar arasında eşit dağıtılacaktır. Buna göre A nın alacağı kar payı 25 milyon liradır. 200*10/100=20 milyon , 50-20=30 milyon kalan kardır. 30/3=10 milyon eklenecek. Anın alacağı kar payı=150*10/100=15, 15+10=25 milyon
Kaynak: www.englishpage.blogcu.com
Teknoloji
Öğrencilere Özel Açıköğretim Fakültesi 2. sınıf MUHASEBE UYGULAMALARI konu anlatımı ders notları ve özetleri