CAN
Türkçede «kırabilmek, açabilmek, okuyabilmek»gibi, fiilerin sonuna eklediğimiz «-bilmek» yardımcı fiili nasıl güç, imkan, bilgi ifade ediyorsa yani yetrlilik bildiriyorsa, bu yardımcı fiilin İngilizce karşılığı olan can kelimesi de aynı anlamı verir. Türkçede fiillerin sonuna eklediğimiz «-bilmek» yardımcı fiiline karşılık can yardımcı fiili İngilizcede yalın halde bulunan fiillerin önünde yer alır.
Can cümle başına getirilirse cümle soru haline girer.
Can fiili ile olumlu cümle
Özne can Yalın halde fiil diğer kelimeler
I can read this book.
You can sit here.
Ahmet can speak English.
They can open the door.
Can fiili ile olumsuz cümle
Özne +cannot (can’t) +yalın halde +fiil+diğer kelimeler
She can’t come on Sunday.
Hasan Bey can’t go to England.
They can’t fill that bucket.
Mr. Miller can’t speak Turkish.
Can fiili ile soru cümlesi
can+ özne+ yalın halde fiil+ diğer kelimeler
Can you clean this room?
Can Selma speak English?
Can his father read these letters?
Can she put the glasses there?
Can fiili ile soru kelimeli soru cümlesi
soru kelimesi +can+ özne+ yalın halde fiil+ diğer kelimeler
What can you eat there?
Where can the girl go on Sunday?
What can Tom put into the bag?
GOING TO
Türkçeye tercüme edilişi bakımından going to ile will (shall) aynı işi görür ve Türkçedeki «-ecek, -acak» ekinin yerini tutar.
Going to ile yapılan cümlelerde bir niyet, istek, önceden hazırlamış olma, kesinlik ifadesi vardır. Halbuki will (shall) ile yapılmış Gelecek zaman cümlelerinde ise böyle bir ön istek yoktur; hemen o anda verilmiş bir karar vardır.
Going to ile yapılmış gelecek zaman cümlelerini soru yapmak için cümle içindeki to be fiilini başa getirmek kafidir.
Going to ile yapılmış cümleler
özne+ to be+ going to+ fiil +diğer kelimeler
I am going to write a letter.
She is going to buy a hat.
You are going to learn English.
We are going to stay here.
He is going to carry all the bags.
They are going to have dinner now.
Going to ile yapılmış soru halindeki gelecek zaman
to be +özne +going to+ fiil+ diğer kelimeler
Is he going to teach us English?
Are you going to tell a story?
Am I going to drive the tractor?
Is the man going to wash the plates?
Are they going to play football?
Is Mary going to stay with the Çelikels?
Going to ile yapılmış olumsuz cümleler
özne +to be + not going to +fiil+ diğer kelimeler
He isn’t going to drive the car.
We aren’t going to stay at this hotel.
I am not going to give you can a pencil.
Her daughter isn’t going to help the children.
You aren’t going to make a good chair.
Ali isn’t going to sell his dog.
USED TO
Geçmişte adet halinde yapmakta olduğumuz hareketleri anlatırken fiil önünde used to getirilir.
I go. Giderim.
I went. Gittim.
I used to go. Giderdim. (Eskiden giderdim.)
İçinde used to bulunan cümleleri soru haline sokmak için cümle başına did getirilir, used kelimesi de use haline gelir.
Used to ile cümle kalıbı
özne+ used to+ fiil+ diğer kelimeler
We used to watch the ships on the river.
The woman used to make soup every morning.
They used to study their lessons.
His daughter used to read history books.
Used to olumsuz cümle kalıbı (did ile)
özne +didn’t use to +fiil+ diğer kelimeler
We didn’t use to watch the ships on the river.
The woman didn’t use to make soup every morning.
They didn’t use to study their lessons.
His daughter didn’t use to read history books.
Used to olumsuz cümle kalıbı (not ile)
özne+ used not to+ fiil +diğer kelimeler
We used not to watch the ships on the river.
The woman used not to make soup every morning.
They used not to study their lessons.
His daughter used not to read history books.
Used to soru cümle kalıbı (did ile)
did +özne+ use to+ fiil+ diğer kelimeler
Did we use to watch the ships on the river?
Did the woman use to make soup every morning?
Did they use to study their lessons?
Did his daughter use to read history books?
Used to soru cümle kalıbı (used başa alınarak)
used+ özne+ to+ fiil+ diğer kelimeler
Used we to watch the ships on the river?
Used the woman to make soup every morning?
Used they to study their lessons?
Used his daughter to read history books?
Kaynak: