Tüm verileri kaybedip mavi ekranı görmeden önce, geleceği görüp önlem almakta fayda var.
Tıpkı geçenlerde benim başıma gelen olayda olduğu gibi disk çökmelerinin %60’ı mekanik sorunlardan kaynaklanır. Mekanik sorunları daha iyi anlamak için de diskin yapısını az çok bilmek gerekir. Kısa bir süre önce sabit diskin yapısının nasıl olduğuna dair bilgileri aktarmıştık. Sıra geldi önlem paketine…
Bilgisayarınızı dinleyin
Aslında bilgisayarım beni defalarca disk birleştirme yapmam (defrag) veya verileri kontrol etmem üzerine açılışlarda uyarmıştı. Ama dinlemedim ve “Şimdi vaktim yok, nasıl olsa birşey olmaz.” mantığıyla gidip günün birinde mavi ekranımla yüzleştim.
Başınıza gelecek en kötü şey
Bu durumda başınıza gelebilecek en kötü şey belki de sabit diskinizde Windows’un açılışını sağlayan sistem dosyalarının yazıldığı bölümün hasar görüp “bad sector” oluşturmasıdır. Bildiğiniz gibi bu bozuk sektörler sabit disk tarafından kullanılamadığı için hata oluşur. Ve bu sektörler açılış sistem dosyalarını da içeriyorsa, hoşgeldin mavi ekran, güle güle Windows!
Sabit disk çöktü, bilgisayar açılmıyor!
Kurtarmanın yolu var
Elbette verilerinizi kurtarmanın yolları var. En basiti, hasarlı sabit diskinizi çıkarıp başka bir bilgisayara ikincil disk olarak bağlamak ve verileri diğer sağlam diske aktarmak şeklinde. Ancak iş bu noktaya gelmeden alabileceğiniz önlemler ve yapabileceğiniz bazı basit işlemler de var.
SMART aktif olsun
Açılımı Self-Monitoring Analysis and Reporting Technology (Kendini izleme, analiz ve raporlama teknolojisi) olan SMART, sizi olası hatalara karşı bilgilendirir. BIOS ayarlarınızdan gelişmiş özelliklerdeki bu seçeneği aktif hale getirebilirsiniz. Ardından da SMART teknolojisini kullanan bazı araç ve programlarla da hata takibi ve bozulmaların önüne geçmeniz mümkün.
Hata tespit ve kontrol programları
Eğer SMART‘ı aktif hale getirdiyseniz, diskiniz hakkında işe yarayacak temel bilgileri, ücretsiz olarak indirebileceğiniz DiskCheckup ile elde edebilirsiniz.
Bir diğer program ise Active Smart. Ufacık boyuna rağmen önemli işler yapabilen bu ücretli programda SmartInfo sekmesinde diskinizin sıcaklığına kadar pek çok detaylı bilgiye ulaşabiliyorsunuz.
89$ değerindeki SpinRite NTFS, FAT, tüm Linux dosya sistemleri, Novell ve Macintosh üzerinde tarama yapıp hatalı bölümleri tespit etme, hata düzeltme veya hasarlı bölümleri kullanım dışı bırakma gibi işleri gerçekleştirebiliyor.
Hata tespit ve kontrol programları 2
Norton Ghost aslında disk hataları için üretilmiş bir yazılım değil. Ancak diskinizin yedeğini alıyor ve farklı bir depolama aygıtına kaydedebiliyor. Çökmelere karşı tedbir için diskinizin zaman zaman alınmış yedeklerinin bir yerlerde tutuluyor olması daha çabuk geri dönüş sağlamak adına faydalı olabilir.
En bilinen yazılım da Easy Data Recovery. Formatlama, silinme ve çeşitli nedenlerle hasar görme durumlarında devreye giren program, yıllardır en çok tercih edilen kurtarma yazılımlarından birisi.
Disk çökmesi yaşamamak için alınacak diğer önlemler
Mekanik aletler oldukları için, diskler çalışma esnasında kendiliğinden veya dış etkenlerden kaynaklanacak bir sebepten ötürü çökebilirler. Bunun önüne geçmek için, az önce okuduğunuz yazılımlar ışığında şu işlemleri yapabilirsiniz;
- ActiveSmart gibi programlar size disk sıcaklığını verir. Bu veriyi kontrol etmenizde fayda var. Yüksek sıcaklık kalıcı arızalara yol açabilir.
- Disk ısısı, okuma/yazma işlemlerinin fazla yapılmasından kaynaklanır. Eğer diskiniz üzerinde çok fazla okuma/yazma yapıyorsanız disk fanlarından edinebilirsiniz.
- Kasa içi sıcaklığı da önemli bir etken olabilir. Uygun soğutma sistemine sahip olduğunuza emin olun.
- Diskinizin sabit durması ve fazla sarsılmaması önemlidir. Disk veya kasanızı taşırken dikkatli davranın.
- İyi bir güç kaynağı kullanın. Güç kaynağınızın kasadaki parçaların elektrik ihtiyacını karşıladığına emin olun.
- Elektrik kesintisi de zaman zaman diskte bozulmalara yol açabilir. Mümkünse kesintisiz güç kaynağı kullanın.
- Düzenli olarak disk birleştirme (defrag) yapmanız sabit diskinizin sağlığı açısından faydalı olacaktır.
Kaynak: www.chip.com.tr
