BASİT CÜMLE
Bir öznesi (eylemi yapan) ve fiil takımı (eylemin kendisi) olan her sözcük dizisi bir cümledir,
The men drank. (Adamlar içtiler.)
Özne Fiil.
KARMAŞIK CÜMLE
Temel cümle içindeki bir öğe yerine, kendi öznesi ve fiili olan bir sözcük dizisi kullanılırsa, buna yan cümlecik denir. İçinde bir yan cümlecik olan cümleler ‘karmaşık cümlelerdir.
Eğer özne veya nesne görevi yapan isimlerin yerine kullanılıyorsa İsim Cümleciği, fiilleri niteleyen zarfların yerine kullanılıyorsa Zarf Cümleciği, özne veya nesne olan ismi bir sıfat gibi niteliyorsa, Sıfat Cümleciği/Bağ Zamiri Cümleciği denir.
Yan cümlecikler temel cümlelere bir bağlaç ile bağlıdırlar.
İSİM CÜMLECİKLERİ
Eğer bir yan cümlecik özne ya da nesne olan ismin yerine kullanılıyorsa, bunu İsim Cümleciği denir.
Bağlaç olarak şu sözcükler kullanılır:
Soru sözcükleri Diğerleri
what that
where if
when whether
why
which
who
whose
how
how + sıfat/zarf
Nesne olan İsim Cümlecikleri
A) BAĞLAÇ OLARAK SORU SÖZCÜĞÜ ALAN CÜMLECİKLER:
Bir soru cümlesinde normal sözcük dizimi şöyledir:
SORU SÖZCÜĞÜ + YARDIMCI FİİL + ÖZNE + FİİL TAKIMI
What are you doing? (Ne yapıyorsun?)
Bu dizimi soru sözcüklü bir düz cümle durumuna getirirsek,
What you are doing… (Ne yaptığın…) olur.
İsim cümleciği olarak kullanılırken, soru yapısı, düz cümle yapısına değişmektedir.
I know what you are doing. (Ne yaptığını…biliyorum.)
Temel cümle Nesne yerine geçen isim cümleciği.
Özne sorusunda, sözcük dizimi değişmediği için, isim cümleciği olurken de değişmez.
Who comes here every day? (Buraya kim her gün gelir?)
I know who comes here every day. (Buraya her gün kimin geldiğini biliyorum.)
I can’t understand how they do it. (Onu nasıl yaptıklarını anlayamıyorum.)
I know why they do it. (Onu neden yaptıklarını biliyorum.)
She told me when they came. (Ne zaman geldiklerini bana söyledi.)
Her mother knows where she goes. (Annesi onun nereye gittiğini biliyor.)
I can’t remember how many times I’ve seen her. (Onu kaç kez gördüğümü hatırlayamıyorum.)
Do you know how fast this car is? (Bu otomobilin ne kadar hızlı olduğunu biliyor musun?)
I can’t hear what you are saying. (Ne dediğini işitemiyorum.)
Does anyone know vvhose book this is? (Bunun kimin kitabı olduğunu kimse biliyor mu?)
Please tell me which student you like best. (Lütfen bana hangi öğrenciyi en çok beğendiğini söyle.)
DiKKAT : İsim cümlecikleri cümle içinde nesne olarak kullanıldığında, temel fiilin mutlaka geçişli (yani nesne alan bir fiil) olması gereklidir.
Temel cümlenin tense’i isim cümleciğinde kullanılan tense’i de etkiler.
I knew when they had gone there. (Oraya ne zaman gitmiş olduklarını biliyordum.)
Bu cümlede, temel cümle simple past tense, bu eylemden daha önce gerçekleşmiş olan yan cümlecik ise past perfect tense’dir.
I knew when they would come. (Ne zaman geleceklerini biliyordum.)
Temel fiil geçmiş zaman ise, yan cümlecikte will kullanılmaz.
I know when they will come. (Ne zaman geleceklerini biliyorum.)
I know when they came. (Ne zaman geldiklerini biliyorum.)
Nesne olarak isim cümleciği alan bildiri fiillerinden en yaygın olardan şunlardır:
Acknowledge Confess Hint Own Reply Swear
Add Confide Indicate Plead Report Tell
Admit Contend Inform Point out Retort Vow
Allege Declare Inquire Profess Reveal Whisper
Announce Demand Insinuate Promise Say Yell
Answer Deny Maintain Propose Scream
Ask Discuss Mention Protest Shout
Assert Emphasize Murmur Remark Sigh
Aver Exclaim Mutter Remind State
Avow Explain Notify Repeat Suggest
Nesne olarak isim cümleciği alan zihni durum fiilen şunlardır:
Assume Expect Guess Observe Recognize Suspect
Believe Fancy Hear Perceive Regret Think
Consider Fear Hope Presume Remember Understand
Decide Feel Imagine Pretend Resent Wonder
Discover Figure out Know Prove See
Divine Find out Learn Realize Suppose
Doubt forget Notice Recall Surmise
B) BAĞLAÇ OLARAK THAT, WHETHER ve IF ALAN İSİM CÜMLECİKLERİ
THAT
He said (that) he would see us more often.
Temel cümle Nesne olan isim cümleciği
(Bizi daha sık göreceğini söyledi.)
Temel cümleden sonra nesne olan yan cümlecik gelir. Sözcük diziminde değişiklik yoktur, yalnızca temel cümle – yan cümlecik tense ilişkisine dikkat edilmelidir.
Aşağıdaki fiiller dışında hemen her zaman that bağlacı cümleden atılabilir,
teach repeat
leam vvrite
read agree
explain
IF ve WHETHER
I didn’t know. Was I right? (Bilmiyordum. Haklı mıydım?)
I didn’t know if / whether I was right. (Haklı olup olmadığımı bilmiyordum.)
I asked her if / whether she was hungry. (Ona acıkıp acıkmadığını sordum.)
I wonder if / whether she is happy. (Mutlu olup olmadığını merak ediyorum.)
Kaynak: www.tekblogcu.com izni ile alınmıştır
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
