CAN
1. YETERLİLİK
Bu çekimsiz fiil en yaygın olarak yeterlilik göstermede kullanılır ve Türkçe’ye -edebilir olarak çevrilir.
I can go. (Gidebilirim).
I can’t go. (Gidemem.)
Can you go? (Gidebilir misin?)
Can’t you go? (Gidemez misin?)
Where can you go? (Nereye gidebilirsin?)
Can çekimsiz fiilinin geçmiş zaman biçimi vardır ve could olarak kullanılır.
Bunun dışında her tense için aynı anlama gelen be able to yapısı kullanılır.
I am able to go. – I am not able to go.
Are you able to go? – Aren’t you able to go?
I will be able to go. – I was able to go.
I have been able to go.
2. İZİN İSTEME / VERME
Can çekimsiz fiili soru yapısındaysa izin isteme, düz cümledeyse izin verme anlamında kullanılır.
Can I go? (Gidebilir miyim?)
Can she go too? (O da gidebilir mi?)
İzin isteme anlamında ikinci tekil ve çoğul şahıslarla (you) kullanılmaz, çünkü izin isteği zaten bu şahıslara yöneltilmektedir.
You can go. (Gidebilirsin, izin verilmiştir.)
You can’t go (Gidemezsin, izin verilmemiştir.)
3. OLASILIK
Bu anlamda daha çok may çekimsiz fiili tercih edilmesine rağmen, can de kullanılabilir.
Can it rain tonight? (Bu gece yağmur yağabilir mi?)
it can even snow tonigh. (Bu gece kar bile yağabilir.)
What can happen? (Ne olabilir?)
Anything can happen. (Her şey olabilir.)
4. RİCA
Bu anlamda would ve could kullanımı daha nazik kabul edilirse de, can de rica anlamında kullanılabilir.
Can you teli me the time, please. (Bana saati söyleyebilir misiniz?)
COULD
1. Could çekimsiz fiili can’in geçmiş zaman biçimi olarak kullanılır ve geçmiş zamanda yeterlilik gösterir.
I could run fast when I was young. (Gençken hızlı koşabilirdim.)
2. İzin anlamında could yalnızca soru cümleleriyle kullanılır. İzin vermek için kullanılması pek yaygın değildir. Hem gerçek geçmiş zaman anlamıyla, hem de şimdiki zamanda kullanılır.
Could we go now? (Şimdi gidebilir miyiz?)
Could we go yesterday? (Dün gidebilir miydik?)
3. Could çekimsiz fiili farazi (gerçekleşmesi beklenmeyen) olarak şimdiki zamanda, gerçek olarak da geçmiş zamanda olasılık gösterir.
I could beat him now. (Onu şimdi yenebilirim. Ama…)
I could beat him tten. (Onu o zaman yenebilirdim/yenebiliyordum.)
4. Could çekimsiz fiili rica ederken nazik bir ifade olarak çok sık kullanılır.
Could you tell me the time, please? (Saati söyler misiniz, lütfen?)
Could you pass the bread, please? (Lütfen ekmeği uzatabilir misiniz?)
MAY
1. OLASILIK
May çekimsiz fiili gelecekte olabilecek bir eylemi anlatmak için kullanılır.
We may go. (Gidebiliriz/Belki de gitmeyiz.)
it may rain. (Yağmur yağabilir/yağmayabilir.)
Bu anlamda MAY soru cümlelerinde kullanılmaz. Olumsuz cümlelerde NOT ile kaynaşmaz.
We may not go. (Gitmeyebiliriz.)
it may not rain. (Yağmur yağmayabilir.)
2. İZİN
Birinci tekil ve çoğul şahıslarla yalnızca olumlu sorularda ve bu sorulara verilen cevaplarda may çekimsiz fiili izin istemek / vermek amacıyla kullanılır.
May I go out? (Dışarı çıkabilir miyim?)
Yes, you may. (Evet, çıkabilirsin.)
May izin istemek için diğer şahıslarla kullanılırsa da, pek yaygın değildir. Geçmiş zamanda gerçek bir olasılık göstermek için, may’in geçmiş zaman biçimi olan might kullanılır.
He said he might come late. (Geç gelebileceğini söyledi.)
I thought you might like it. (Ondan hoşlanabileceğini düşündüm.)
MIGHT
Might çekimsiz fiili şimdiki zamanda farazi olasılık (gerçekleşmesi pek beklenmeyen) göstermek için kullanılır. Türkçe’ye çevirisi may ile aynıdır.
I may go now. (Şimdi gidebilirim)
I might go now. (Şimdi gidebilirim. Ama pek sanmıyorum)
Might geçmiş zamanda gerçek ya da farazi olasılık göstermek için kullanılabilir.
He told me he might be late. (Bana gecikebileceğini söyledi.)
Might izin isteme/verme anlamında pek kullanılmaz.
SHALL
shall çekimsiz fiili modern İngilizce’de birinci tekil ve çoğul şahıslarla (I-we) olumlu sorularda fikir ya da karar istemek için kullanılır.
Shall I call a taxi? (Bir taksi çağırayım mı?)
Shall we start now? (Artık başlasak/başlayalım mı?)
Shall we… diye başlayan bir sorunun cevabı genellikle teklif ifadesi olan let’s ile gelir.
Where shall we go? (Nereye gidelim/gitsek?)
Let’s go to a cinema. (Bir sinemaya gidelim).
How shall we go? (Nasıl gidelim/gitsek?)
Let’s lake a taxi. (Taksiye binelim.)
Shall ile soru soran kimse, cevap verecek kişinin söylediğini yapmaya hazırdır.
Shall I … ile başlayan bir sorunun cevabı, emir, rica veya teklif olabilir.
Shall I come with you? (Seninle geleyim mi?)
Yes, please do.
No, don’t.
Kaynak: www.tekblogcu.com izni ile alınmıştır
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
