Borç batağındaki Yunanistan, İspanya ve Portekiz küresel krizin ikinci dalgasını başlattı. Euro çöküyor, dolar tüm paraları ezip geçiyor.
Borç batağındaki Yunanistan, İspanya ve Portekiz küresel krizin ikinci dalgasını başlattı. Euro çöküyor, dolar tüm paraları ezip geçiyor. Para birimleri ayakta kalan Türkiye ve Kanada diğer ülkelerden ayrışıyor
Dünya ekonomisi yeni yılda Avrupa Birliği’nin Akdeniz sınırını oluşturan üç önemli ekonomi Yunanistan, İspanya ve Portekiz’deki sarsıntıların etkisiyle ikinci bir kriz dalgasına doğru sürüklenirken, Türk Lirası en istikrarlı para birimleri arasında kaldı. Avrupa Birliği’nin sorunlu ülkeleri nedeniyle dolar ve Euro olmak üzere dünyanın belli başlı para birimleri karşısında yılbaşından bu yana hızla atağa kalktı. TL; Euro’ya karşı yüzde 4.5, İngiliz Sterlini’ne göre yüzde 3.2 değer kazandı.
ABD para biriminin hızlı geri dönüşünden Türkiye ile aynı sınıfta olan gelişmekte olan ülkelerin para birimleri de olumsuz etkilendi. Brezilya Reali yüzde 8, Güney Afrika Rand’ı yüzde 5.4 değer kaybetti. Dolar fırtınasından etkilenen paralar sadece bunlar değil… Dolara karşı Doğu Avrupa’nın, ekonomisi yeni filizlenen ülkelerinden Çek Cumhuriyeti’nin parası Kron’da yüzde 4.1, Polonya Zloti’sinde ise 4.6’lık düşüş var.
YEN YÜKSELİYOR AMA NEDEN?
Piyasalar açısından hızlı dalgalanmalarla başlayan 2010’da dolara karşı en istikrarlı para birimleri ise Japon Yeni, Kanada Doları ve Türk Lirası olarak ön plana çıktı. Para birimi dünya ekonomisi zora düştükçe sistematik olarak değer kazanan ve bu değer artışı ‘olumsuz’ olarak yorumlanan Japonya bir yana bırakıldığında, krizin ikinci dalgasında diğerlerine göre istikrarını koruyan ülkeler Kanada ve Türkiye olarak sıralandı. Dolara karşı değer kaybı Kanada Doları’nda yüzde 1.75, TL’de ise yüzde 1.77 ile sınırlı kaldı. 1 dolar ve 1 Euro’dan oluşan döviz sepetine göre bakıldığında ise TL’nin değeri yılbaşına göre yüzde 1.26 arttı. • EKONOMİ SERVİSİ
Yılbaşından bu yana dolara karşı değişim
Ülke/Para Dolara karşı
birimi kayıp (%)
Brezilya (Real) -7,94
Güney Afrika (Zar) -5,39
Danimarka (Kron) -4,74
Polonya (Ziloti) 4,61
Avrupa (Euro) -4,52
Çek Cum. (Kron) -4,11
İsveç (Kron) -4,01
İsviçre (Kron) -3,54
İngiltere (Sterlin) -3,24
Türkiye (Lira) -1,77
Kanada (Dolar) -1,75
Japonya (Yen) 4,29
Türkiye G20’de riski en az yükselen ülke
Türk ekonomisinin dünyada son bir ayda yaşanan krizden diğer ülkelere göre ayrıştığının önemli bir göstergesi de CDS oranlarında gizli. CDS oranları ülkenin borçlarını ödeyememe, yani temerrüde düşme riski karşılığında ödenecek sigorta primini gösteriyor. Tablodaki rakamlar örneğin ilk sırada yer alan Portekiz’in CDS oranının 225 baz puan (2.25 puan) olması, bu ülkenin Hazine’sinden bono alan bir yatırımcı iflas riskine karşı yılda ödeyeceği risk primini gösteriyor. Yani bugünlerde bir Portekiz tahvili alan yatırımcı yılda yüzde 2.25 faiz ödeyerek Portekiz’in bonoların karşılığını ödememesi karşılığında sigortalayabilir. Böylece Portekiz “Borcumu ödemiyorum” dese de yatırımcı parasını kurtarabilir. Anlaşılacağı üzere ekonomi açısından CDS oranının yükselmesi kötü, düşmesi iyi. CDS oranlarının yılbaşından bu yana değişimlere bakıldığında Türkiye’nin bu yıl en iyi performans gösteren G20 üyesi olduğu görülüyor. Yani büyük ekonomiler arasında riski en az artan Türkiye.
CDS değerlerine göre ülkelerin temerrüt riskleri
Ülkeler 31 Aralık 5 Şubat Değişim
2009 2010 (%)
Portekiz 91.7 225.0 145.5
Fransa 32.1 60.2 87.7
İzlanda 411.9 636.1 54.4
Almanya 26.3 40.6 54.3
Avustralya 40.2 61.7 53.6
ABD 37.6 56.2 49.4
Dubai 447.0 647.0 44.8
Yunanistan 283.4 410.0 44.7
G.Kore 85.5 122.7 43.5
İspanya 113.5 162.7 43.3
İtalya 109.2 152.7 39.2
Malezya 89.6 121.5 35.5
Belçika 53.9 72.2 34.0
G.Afrika 143.3 188.3 31.5
Japonya 68.1 89.0 30.7
Tayland 96.3 122.7 27.3
Çin 73.4 93.2 27.0
Kolombiya 142.8 176.2 23.4
Peru 123.6 150.4 21.7
Brezilya 122.6 149.0 21.5
Filipinler 167.6 202.7 20.9
Türkiye 182.8 212.7 16.4
Bulgaristan 229.6 267.0 16.3
Kaynak:
Editörün Seçtikleri
POPÜLER MESAJLAR
